Informator turystyczny
Tablice pamiątkowe w Ojcowie, Ojcowskim Parku Narodowym i okolicy
Tablica Pamiątkowa Adolfa Dygasińskiego
Powrót <<-
Tablica Pamiątkowa Adolfa Dygasińskiego
Ojców
Opis obiektu
Będąc już w Ojcowie przy parkingu pod ruinami Zamku Kazimierzowskiego po drugiej stronie potoku widoczna jest tablica pamiątkowa, wg projektu Czesława Makowskiego, wmurowana w ścianę skalną 6 VII 1904 r. o następującej treści: Pamięci Adolfa Dygasińskiego, miłośnika i głębokiego znawcy przyrody, pedagoga i poety. Zjazd Koleżeński w Kielcach. 1902 r. Skała ta z czasem otrzymała imię Adolfa Dygasińskiego (nazwana jest też Dygasówką).W twórczości A. Dygasińskiego (1839-1902) szczególną sympatię pozyskała sobie Dolina Prądnika. W swych reportażach i artykułach publicystycznych poświęcał wiele miejsca zabytkom Ojcowa i Pieskowej Skały. Nawet akcję niektórych utworów beletrystycznych (np. "Demona", "Narzeczona z Ojcowa") umieścił w Ojcowie, a powieść "Gody życia" oparł wprost na własnych spostrzeżeniach ojcowskiej fauny.
Należał do prekursorów ochrony przyrody Doliny Prądnika. Jemu m.in. zawdzięcza się też uratowanie zamku w Pieskowej Skale.
(urodzony 7 marca 1839 w Niegosławicach koło Pińczowa - zmarł 3 czerwca 1902 w Grodzisku Mazowieckim), polski pisarz, publicysta i pedagog. Wiodący przedstawiciel naturalizmu w literaturze polskiej.
Jego ojcem był Jan Dygasiński, dworski oficjalista. Pochodząc z biednej rodziny często cierpiał niedostatek i musiał pracować na swoje utrzymanie. Początkowo kształcił się w Pińczowie, potem w Wyższej Szkole Realnej w Kielcach.
Następnie Dygasiński rozpoczął studia uniwersyteckie w Szkole Głównej w Warszawie, gdzie studiowal językoznawstwo, przyrodę i geografię. W roku 1863 wziął czynny udział w powstaniu styczniowym. Dwukrotnie był więziony, w Szczekocinach i Olkuszu. Po upadku powstania ponownie podjął studia w Szkole Głównej. Przez krótki czas studiuje w Pradze na Uniwersytecie Karola. Niedostatki finansowe, nie pozwalają mu jednak kontynuować studiów. Podjął się pracy guwernera na dworach ziemiańskich, był między innymi wychowawcą malarza polskiego Jacka Malczewskiego.
W latach 1871-1877 przebywał w Krakowie, tam zajmował się pracą pedagogiczną i wydawniczą. W tym okresie poznał i poślubił w 1872 roku Natalię Wyszkowską. Mieli kilkoro dzieci, ale tylko jedna, córka Zofia, dożyła wieku dojrzałego. Doprowadzony do bankructwa, opuścił Kraków w lipcu 1877 roku i wyjechał do Warszawy.
W Warszawie był nauczycielem w kilku szkołach, jednak pod zarzutem prowadzenia zajęć w języku polskim odebrano mu prawo zawodu. W tej sytuacji ponownie podjął się pracy jako prywatny nauczyciel. W tym okresie pisywał do prasy warszawskiej, głównie o tematyce pedagogicznej. W wieku 44 lat debiutuje jako pisarz, jego nowele drukuje "Przegląd Tygodniowy".
W latach 1884-1887 trafia do kolegium redakcyjnego tygodnika "Wędrowiec", następnie staje się jego współredaktorem. Współpracuje również z czasopismem "Głos" (1886).
W czasie swojej kariery literackiej napisał szereg nowel i powieści, od roku 1884 jego utwory ukazywały się w formie książkowej. Cieszyły się sporym powodzeniem były nawet tłumaczone na rosyjski i niemiecki.
W 1891 Dygasiński wyprawia się w podróż do Brazylii, szlakiem polskich emigrantów za chlebem. Powstaje cykl listów opisujący tragiczne losy polskich emigrantów.
Przez następne lata Dygasiński nadal utrzymywał się obejmując posadę guwernera i korepetytora licznych bogatych rodzin ziemiańskich. Pod koniec życia osiadł w Warszawie.
Po kilkumiesięcznej chorobie (udar mózgu), zmarł. Pogrzeb odbył się w Warszawie, 6 czerwca i pisarz został pochowany na cmentarzu Powązkowskim.
Twórczość
W swojej twórczości bardzo często poruszał tematykę życia mieszkańców wsi i małych miasteczek, podkreślając wspólnotę losów ludzi i zwierząt.
Niektóre, najważniejsze pozycje z twórczości Dygasińskiego:
Wilk, psy i ludzie (1883); Na pańskim dworze (1884); Głód i miłość (1885); Na warszawskim bruku (1886); Nowe tajemnice Warszawy (tom 1-2, 1887); Właściciele (1888); Beldonek (1888); Pan Jędrzej Piszczalski (1890); Na złamanie karku (1893); Gorzałka (1894); Żywot Beldonka (1898); As (1896); Zając (1900); Zając (1900); Listy z Brazylii (1900); Margiela i Margielka (1901); Gody życia (1902)
- Józef Partyka, przewodnik OJCOWSKI PARK NARODOWY - Warszawa 1979
- Wikipedia - Wolna Encyklopedia